Windows 10 sắp "khai tử": Lựa chọn nào cho người dùng?

Mặc dù Microsoft đã ra mắt Windows 11 từ năm 2021, tỷ lệ người dùng chuyển đổi sang hệ điều hành mới này vẫn diễn ra tương đối chậm. Theo các thống kê gần đây, Windows 10 vẫn chiếm một thị phần đáng kể, cho thấy một lượng lớn người dùng vẫn đang gắn bó với hệ điều hành này. Ước tính sẽ có khoảng 35% trong tổng số khoảng 1,4 tỷ máy tính Windows toàn cầu (tương đương hơn 500 triệu thiết bị) vẫn sẽ chạy Windows 10 cho đến hạn chót (theo Chương trình Phân tích Kỹ thuật số (DAP) - Mỹ).

Nguyên nhân chính cho sự chậm trễ này được cho là do yêu cầu cấu hình phần cứng tối thiểu của Windows 11 cao hơn đáng kể so với Windows 10. Hệ điều hành này chỉ hỗ trợ chính thức các máy tính sử dụng CPU từ thế hệ thứ 8 của Intel (ra mắt năm 2017) hoặc tương đương của AMD trở lên, cùng với yêu cầu về chip bảo mật TPM 2.0.

Điều này đồng nghĩa với việc hàng triệu máy tính cũ được sản xuất trước năm 2018 không đáp ứng được các tiêu chuẩn để nâng cấp. Thậm chí cả những máy giá rẻ bán ra trong năm 2019 - 2020 nhưng dùng CPU đời cũ cũng không thể chạy Windows 11 dù vẫn hoạt động tốt. Chính những yếu tố này sẽ gây ra khó khăn cho nhiều nhóm người dùng, chủ yếu gồm:

• Người sở hữu máy tính cấu hình cũ không tương thích.
• Doanh nghiệp chưa sẵn sàng cho việc chuyển đổi hệ thống hàng loạt (dù có thể trả phí cho chương trình Cập nhật Bảo mật Mở rộng - ESU).
• Người dùng cá nhân không thích hoặc không muốn thay đổi giao diện, tính năng của Windows 11.

Khi thời điểm "khai tử" của Windows 10 đến gần, người dùng sẽ phải đối mặt với những lựa chọn không mấy dễ dàng:

• Tiếp tục sử dụng Windows 10: Đây là lựa chọn tiềm ẩn nhiều rủi ro về bảo mật, khi hệ điều hành sẽ không còn nhận được các bản vá lỗi và cập nhật bảo mật quan trọng từ Microsoft. Điều này có thể khiến hệ thống dễ bị tấn công bởi các phần mềm độc hại và các mối đe dọa an ninh mạng.
• Chuyển sang hệ điều hành khác: Người dùng có thể cân nhắc việc cài đặt các hệ điều hành thay thế như Linux hoặc ChromeOS Flex. Tuy nhiên, việc chuyển đổi này đòi hỏi người dùng phải có kiến thức kỹ thuật nhất định và có thể gặp phải các vấn đề về tương thích phần mềm và phần cứng.
• "Ép" cài đặt Windows 11: Một số người dùng có thể tìm cách cài đặt Windows 11 trên các máy tính không đáp ứng yêu cầu cấu hình. Tuy nhiên, phương pháp này vẫn sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro về tính ổn định và hiệu suất của hệ thống, cũng như có thể không nhận được các bản cập nhật chính thức trong tương lai.
• Mua máy tính mới: Đây có lẽ là giải pháp tối ưu nhất để đảm bảo trải nghiệm sử dụng an toàn và hiệu suất tốt nhất với Windows 11. Tuy nhiên, chi phí đầu tư cho một chiếc máy tính mới có thể là một rào cản lớn đối với nhiều người dùng.

Nhìn chung, với số lượng lớn người dùng Windows 10 hiện tại, Microsoft đang đối mặt với áp lực ngày càng tăng trong việc đưa ra các giải pháp hỗ trợ phù hợp. Việc thiếu các tùy chọn nâng cấp dễ dàng và chi phí mua máy tính mới có thể gây ra những khó khăn không nhỏ cho người dùng.

Các chuyên gia trong ngành nhận định rằng Microsoft có thể cần xem xét các giải pháp như cung cấp các chương trình ưu đãi đặc biệt cho việc nâng cấp phần cứng hoặc tối ưu hóa Windows 11 để có thể chạy mượt mà hơn trên các hệ thống cũ. Động thái cung cấp gói ESU trả phí chỉ cho thấy Microsoft kiên quyết với lộ trình đã đặt ra và đang đẩy phần lớn gánh nặng cũng như rủi ro về phía khách hàng. 

Bài toán "khai tử" Windows 10 không chỉ là một thách thức kỹ thuật mà còn là một vấn đề kinh tế và xã hội, đòi hỏi Microsoft phải có những động thái kịp thời và hiệu quả để hỗ trợ người dùng trong quá trình chuyển đổi này. 

Trong khi chờ đợi sự thay đổi của “gã khổng lồ công nghệ” người dùng cũng nên chuẩn bị trước cho mình những phương án dự phòng, ví dụ như tham khảo trước một số mẫu máy tính, laptop giá rẻ tương thích với Windows 11 tại hệ thống MediaMart.